سایت خبری تحلیلی جامعه آنلاین

در جوامع صنعتی و مدرن امروزی، اعتیاد یکی از نابهنجاری‌های مهم اجتماعی می باشد که ذهن بسیاری از جامعه شناسان، سیاستمداران، فعالان اجتماعی و آحاد جامعه را به خود درگیر کرده است.

در گذشته نگاه سنتی به مسئله اعتیاد باور اکثر صاحب نظران را به سمت این رویکرد معطوف کرده بود که اعتیاد مختص به جنس مذکر می‌باشد. برای مثال اگر شخصی می شنید زنی معتاد و مصرف کننده موادمخدر است به احتمال بسیار این مسئله را نفی و مورد انکار قرار می داد. اما امروزهبر کسی پوشیده نیست که اعتیاد هر شخصی را می تواند به دام خود کشانده و این امر تنها به مردان و جنس مذکر مربوط نمی شود.
در این نوشته سعی شده است با نگاه آسیب شناسانه به مسئله اعتیاد زنان و چالش‌های این معضل پرداخته شود.
صاحب نظران و پژوهشگران این حوزه علل متعددی را برای مسئله اعتیاد معرفی کرده اند که از آن جمله می توان به خلاء‌های عاطفی فرد در نهاد خانواده، مصرف برای جایگزینی درگیری‌های ذهنی و روحی، دوستی با افراد فاقد صلاحیت و عدم نظارت خانواده و آشنایان بر اینگونه روابط، ورود به محیط‌های پر خطر و… اشاره کرد.
در مورد اعتیاد زنان علاوه بر علت‌ها و عوامل فوق می توان به علل دیگری نیز اشاره کرد که اهم آن عبارت است از…
۱- درگیری‌های عاطفی و دوستی‌های خیابانی
۲- اعتیاد همسر و شروع مصرف، بعد از ازدواج
۳- ورود به محیط جدید بعد از ازدواج و مقهور و مبهوت آن شدن
۴- عدم صمیمیت روابط بین دختر و سایر اعضای خانواده
۵- مصرف داروهای غیر مجاز(اعتیاد آور) بدون تحقیق و بررسی با هدف لاغری و مسائلی از این دست
و…در اوایل دهه هشتاد سر تیتر اصلی اخبار جراید مربوط به دختران فراری بود که در آن زمان یکی از اساسی ترین مشکلات اجتماعی محسوب شده و ذهن افراد بسیاری از جمله مسئولین و صاحب نظران این حیطه را به خود مشغول کرده بود.یکی از اساسی ترین دلایل فرار دختران مربوط به عدم وجود روابط منطقی و سازنده بین فرزند دختر و والدین می باشد. اغلب، این افراد علت فرار خود را با این استدلال بیان می کنند که “والدینم مرا نمی فهمند و نیازهای مرا درک نمی کنند”.در نگاه اول شاید این مسئله خیلی عادی به نظر رسیده و همه جوانان تا حدی با این مشکل که شاید ناشی از تفاوت نگرش‌های دو نسل (والدین و فرزندان)باشد درگیر بوده و چندان به آن توجهی نمی شود .ولی اگر کمی دقیق تر شویم و با نگاه منصفانه بدون جانبداری از این افراد به این قضیه بنگریم، متوجه خواهیم شد عدم وجود روابط عمیق عاطفی بین والدین و فرزندان و همچنین عدم توجه به فرزندان (به خصوص فرزند دختر)و درک نیازهای عاطفی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آنها خود مهم ترین عامل فاصله گرفتن این افراد از نهاد خانواده می باشد که در نهایت منجر به جدایی این گروه شده تا شاید به عقیده خودشان نیازهایشان را در جایی بیرون از محیط خانواده جستجو کنند.
خوشبختانه با توجه به حیاتی بودن این آسیب اجتماعی و اقدامات گاها به موقع افراد ذی ربط، امروز از آمار فرارهای دختران تا حد زیادی کاسته شده است.اما هنوز هم این معضل نگاه ویژه مسئولین ذی ربط را می طلبد.
مسئله فرار یا به تعبیر دیگر “دختران فراری” آسیب‌های زیادی را به جامعه ما وارده کرده است که برای پرهیز از اطاله کلام از ذکر آن در اینجا خودداری کرده، چرا که نیاز به بررسی مجزا و مفصلی دارد.چالش مهم دیگر که بحث روز در این حوزه می باشد اعتیاد به موادمخدر صنعتی و لابراتواری توسط قشر محصل است. مسئله‌ای که اگر آن را جدی نگرفته و مانند برخی از بحران‌های اجتماعی دیگر به حال خود رها کنیم، می تواند خسارت‌های جبران ناپذیری در درازمدت بر پیکره جامعه ما وارد آورد. همین مسئله موجب شده تا صاحب نظران، نهاد خانواده و مدرسه را در کنار یکدیگر قرار داده و بررسی نمایند. شاید سخنی گزاف نباشد که اگر فرد در خانواده‌ای با سطح معقول مورد پرورش
قرار نگیرد نهاد مدرسه می تواند تا حد زیادی خلل‌های
وارد شده در شخص را مورد جبران قرار داده و فردی را که هر لحظه امکان می رود رفتارهایی خارج از ساختار و چار چوب‌های معین جامعه انجام دهد به فردی هنجارمند تبدیل نماید.
علاوه بر نهاد خانواده، نهاد مدرسه نیز در پیشگیری از اعتیاد، سهم مهمی دارد. اینکه ما بخواهیم از واقعیت‌های موجود در جامعه چشم پوشی کرده
و به جای حل مسئله آن را نادیده بگیریم، اشتباه بزرگ و نابخشودنی است.
به نظر می‌رسد آمارهای موجود ارائه شده در مورد اعتیاد محصلین با واقعیت موجود تا حد زیادی متفاوت است.
حال جای این سوال مطرح است نهادهای فرهنگی فعال که در کنار نهاد آموزش و پرورش فعالیت دارند چه عملکرد مفید و قابل تاملی در این زمینه انجام داده اند.
پاسخ این سوال را به خوانندگان محترم واگذار کرده و در همین حد اشاره می‌کنیم که این قشر از جامعه باید توسط افراد ذی ربط و مسئولین مربوطه مورد توجه و حمایت ویژه قرار گیرند.
امید است در مطلبی دیگر به بیان راهکارهای پیشگیری و مبارزه با اعتیاد پرداخته و نهادهای موثر در پیشگیری از این پدیده شوم را مورد بررسی
قرار دهیم…

آفتاب یزد

لینک کوتاه: